Sprekende borden

1. Sprekende borden
Van 10 februari 2017 tot 9 september 2018 liep in het Zwitsers Arianamuseum voor keramiek en glas een tentoonstelling onder de titel "Assiettes parlantes" of "sprekende borden". Ook Belgische keramiekfabrieken, waaronder Boch Frères Keramis in La Louvière hebben dit soort borden geproduceerd. Er onstond dus een samenwerking tussen die twee museale instituten om de Zwitserse tentoonstelling naar België te brengen en uit te breiden met stukken uit de Keramiscollectie.
De "assiettes parlantes" duiden op een reeks bijzondere vaatstukken die een gedrukt historisch tafereel en een legende bevatten, aangebracht in het midden van het bord. De transfertdruk op faïence vindt zijn oorsprong in Engeland, aan het eind van de 18e eeuw. Ze werd vanaf de 19e eeuw in grote getale toegepast door Franse, Zwitserse, Duitse en Belgische keramiekfabrieken. Deze decoratietechniek, ook gebruikt op porselein en glas, betekende een ware revolutie in de faïence-industrie omwille van de lagere kostprijs en de snelheid van de productie waardoor op grote schaal kon geleverd worden. Vanaf het begin van de 19e eeuw kreeg een groter veelzijdig publiek interesse door de zeer uiteenlopende themas die aangeboden werden.
Die borden, bedoeld als tafelpronkstukken, tafelversiering, bestaan uit een gedrukt tafereel met bijhorende tekst, en in sommige gevallen een titel. Vaak bevatten ze twaalf stuks, de taferelen kunnen genummerd zijn. De onderwerpen zijn uiteenlopend: het dagelijks leven, militaire taferelen, bekende personage, fabels, liedjes, rebussen, caricaturen, humoristische taferelen, stadszichten of monumenten, en ook koninklijke of religieuze voorstellingen en markante historische gebeurtenissen. Oorspronkelijk kwamen ze enkel voor op desserbordjes, maar snel werden ze ook op andere serviesdelen afgebeeld, tot op soepterrines, melk- en theekannetjes, bierkruiken… toe.
2. Colofon
Een tentoonstelling van het Museum Ariana, Zwitsers museum voor keramiek en glas,
aangepast door Keramis – Centrum van de keramiek van de Federatie Wallonië-Brussel
10.11.2018 – 10.03.2019
Commissariaat: Stéphanie Boulet met de medewerking van Ana Quintero-Pérez
Scenografie: Alain Breyer
Fotografie: Antonio Barindelli en Alain Breyer
Nerderlandse vertaling: Dirk Storme
Met de steun van de Federatie Wallonië-Brussel
Keramis bedankt de private ontleners, de leerlingen van de Terkamerenschool en het Keramiekmuseum van Andenne.