ARCHIEFPRESENTATIE: T.O.P. office

T.O.P. office (Turn-On Planning office) is een architectuur- en stadsplanningscollectief dat in 1970 in Antwerpen werd opgericht door Luc Deleu (1944). Bekend is zijn uitspraak “Ik denk dat elke architect kunstenaar is. En als hij geen kunstenaar is, is hij ook geen architect.” Deleu ziet beide als nauw verwante manifestaties van het denken.

Luc Deleu ontwikkelt gaandeweg het idee van wat hij ‘orbanisme’ noemt: stedenbouwkundig denken beweegt zich niet meer op de schaal van de stad (urbanisme), maar op de schaal van de wereld (orbanisme). Na het verschijnen van zijn Orbanistisch Manifest in 1980 blijft Deleu onafgebroken en radicaal gericht op maatschappelijke reflectie op en via kunst en stedenbouw.

Luc Deleu is een krachtige aanwezigheid in de Vlaamse en Belgische architectuurscène. Zijn tegendraadse inzichten vormen tot op de dag van vandaag generaties architectuurstudenten en hebben een pertinente invloed op het architectuurdebat. Zo staat T.O.P. office mee aan de wieg van de notie ‘ontwerpend onderzoek’.

De archiefpresentatie in het M HKA focust op een aantal gerealiseerde bouwwerken van T.O.P. office, waarin Deleus reflectie zich veruitwendigt. Aan de hand van archiefmateriaal zoals maquettes, foto’s, knipsels, ontwerpen en plannen krijgen we een unieke inkijk op het ontstaan, de ontwikkeling en de realisatie van enkele markante gebouwen, zoals het Hotel Stôk (1992-1995) in het Nederlandse Poortugaal, het huis Clinckx (1998-2001) in Ekeren, het Casa Roja (1998-2005) in Tervuren, het huis Belpaire (2003-2007) in Steenhuize (Herzele), en het Belle Epoque Center (2004-2010) in Blankenberge. Luc Deleus bijzondere creativiteit, precisie, aandacht voor ruimte en vorm, doorgedreven onderzoeksmentaliteit en maatschappelijke betrokkenheid, maken van deze gebouwen kunstwerken en tastbare plekken van reflectie op kunst en architectuur.

In de presentatie wordt uiteraard bijzondere aandacht besteed aan de Dépendance Furka in Zwitserland, de werkplek van Panamarenko (1940-2019), kernkunstenaar in de collectie van het M HKA. Luc Deleu was een goede vriend van Panamarenko en hij begeleidde alle verbouwingen aan het Panamarenkohuis in de Biekorfstraat in Antwerpen. Het M HKA beheert het pand sinds 2002.