Borman en Zonen

De Beste Beeldsnijder

De beste beeldsnijder van Brabant: zo stond Jan II Borman rond het jaar 1515 bekend. Vanaf 20 september pakt M uit met 'Borman en Zonen', de allereerste overzichtstentoonstelling rond deze Brusselse meester en zijn familie. Meer dan 120 beeldhouwwerken, maar ook schilderkunst, tapijtkunst en werk op papier komen er samen in maar liefst vijf zalen.

Virtuozen met een neus voor zaken

Geen paniek als de naam je weinig of niets zegt: over de beeldhouwersfamilie Borman is verbazend weinig bekend. Wat we wel weten, is dat er minstens zeven Bormans actief zijn geweest, en dat zeker al vanaf het midden van de 15de eeuw. Om even in perspectief te plaatsen: op dat moment stond de boekdrukkunst nog in zijn kinderschoenen, moest Columbus nog voet aan wal zetten in Amerika en was Michelangelo nog een nobele onbekende. Veruit het bekendste lid van de familie is Jan II Borman: hij wordt in een document uit 1513 zelfs ‘de beste beltsnydere’ genoemd. In zijn druk bevraagd atelier in Brussel gaf hij zijn meesterschap door aan zijn twee zonen, Jan III en Passchier. Naast artistiek talent hadden de Bormans ook een neus voor zaken. Zo mochten ze kerken, kloosters en gilden tot hun klanten rekenen, en werkten ze op bestelling voor het Habsburgse hof. Iconische werken van hun hand worden vandaag de dag bewaard in topmusea verspreid over Europa en de Verenigde Staten, en zijn nog steeds te bewonderen in kerken in binnen- en buitenland.

Nieuwe inzichten

Dat Borman een virtuoos en vernieuwer met veel navolging was, staat vast. Toch zijn er ook heel wat ontbrekende puzzelstukken. Zo weten we niet waar in Brussel het atelier van de Bormans juist gevestigd was, hoeveel mensen er in die kmo avant la lettre werkten, en waarom de familie halverwege de 16de eeuw plots uit beeld verdween. Recent wetenschappelijk onderzoek geïnitieerd door M heeft gelukkig een paar tipjes van de sluier opgelicht. Zo zijn er sterke aanwijzingen opgedoken dat ‘stamvader’ Jan I en zijn zoon Jan II in Leuven werkten voor de familie naar Brussel verhuisde. Ook de lijst met stukken die aan het geslacht Borman kunnen toegeschreven worden, is aardig uitgebreid – de teller staat nu op meer dan 280 objecten en ensembles. Daarvan komen er zo’n 100 naar Leuven, aangevuld met werken van enkele tijdgenoten. Voor één topstuk, het Triomfkruis, moet je een blokje om: dat bevindt zich al eeuwen in de (binnenkort volledig gerestaureerde) Leuvense Sint-Pieterskerk.

Curator: Marjan Debaene

Met de steun van de M-cenassen via M-LIFE (het fonds van M beheerd door de Koning Boudewijnstichting), UNIZO en Dienst Cultuur stad Leuven.