AMBERES – Roberto Bolaño’s 'Antwerpen'

Een tentoonstelling geïnspireerd op een roman, een stad en een scène
Met kunstenaars: Anne-Mie Van Kerckhoven, Imogen Stidworthy, Sophie Podolski, Cevdet Erek, Michèle Matyn, Andrea Fraser, Luc Deleu, Georges Smits, Allan Sekula, Laure Prouvost, Luc Tuymans, Bart Prinsen, David Lamelas, Jimmie Durham, Katrin Kamrau, Ruth Sacks, Walter Swennen, Chantal Peñalosa, Nicolás Uriburu, Stephen Willats, Paul Hendrikse, Marlene Dumas, Rinus Van de Velde, Danny Devos, Eva Donckers, Alain Ayers, Mathieu Verhaeghe, Alain Robbe-Grillet, Adrien Tirtiaux, Laurie Parsons, Gordon Matta-Clark, Hugo Roelandt, Ria Pacquée en items uit het Archief Roberto Bolaño.

Roberto Bolaño's vroege experimentele novelle Antwerp getuigt van de rauwe energie die hij later zal ontwikkelen om één van de meest originele schrijvers van zijn generatie te worden, en blijft zo goed als onclassificeerbaar. Antwerp, geschreven in 1980 maar pas gepubliceerd in 2002, kort voor de dood van de auteur, is een sterk gefragmenteerd verhaal dat de vorm van de traditionele roman grotendeels naast zich neer legt. Het verhaal volgt geen lineaire verhaalvorm en ontwikkelt zich doorheen een veelheid aan perspectieven, beelden, scènes en personages die telkens in verschillende vormen worden opgeroepen. Het geheel blijft ongrijpbaar.

In Antwerp bevolken detectives, slachtoffers, kunstenaars, alter ego’s en vagebonden een enigmatisch verhaal. Bolaño thematiseert de hedendaagse realiteit doorheen onderwerpen als misdaad en corruptie, seksueel geweld, relatieve waarheid, geheugen en uitwissing, marginaliteit en urbanisme, de mannelijke blik en de zee als metafoor – elementen waarin de geschiedenis en realiteit van Antwerpen weerklinken. De structuur, thema's en karakterarchetypen van Antwerp worden in deze tentoonstelling – die toepasselijk Amberes werd genoemd, verwijzend naar de oorspronkelijke Spaanse titel van het boek – gebruikt als inspiratiebronnen voor verschillende wijzen van reflectie,.

De feitelijke relatie van de novelle met Antwerpen blijft ongrijpbaar en zelfs ietwat absurd: "In Antwerpen werd een man gedood toen zijn auto werd overreden door een vrachtwagen vol varkens" is de schijnbaar willekeurige anekdote die hoofdstuk 49 opent. Toch resoneert de innovatieve manier van schrijven – die vele stijlen, scenario's, personages en perspectieven samenbrengt – met de kenmerken van de visuele kunst in, of geïnspireerd door, de stad – een scène die ook vele posities, generaties, dynamieken en bewegingen omvat. Een tentoonstelling in Antwerpen die inspiratie put uit het boek kan de multipliciteit van perspectieven die Antwerp oproept gebruiken om aan te zetten tot reflecties over de stad en de manier waarop kunstenaars de ervaringen van de stad in verschillende vormen vertalen.

Naast de tentoonstelling zal het M HKA ook de eerste Nederlandse vertaling van Roberes Bolaño's Amberes uitgeven.

AMBERES Copyright ã 2002, Roberto Bolaño, Alle rechten voorbehouden.