8 atypische museumcollecties

Als je dacht dat musea alleen maar vol kunst staan, heb je het mis. In musea leer je iets bij over de meest diverse onderwerpen. Over vissen, maar ook over brood, karren en reuzen. Duik in de meest bizarre museumcollecties met je museumpas.

1) Van rook tot roem in het Tabaksmuseum

Wervikschen toebak, al van gehoord? Nadat Columbus het bruine kruid in Amerika gespot heeft, werd het razend populair in Europa. En dus ook in België. De Wervikse regio, in West-Vlaanderen, werd in de 20ste eeuw hét centrum van de tabaksteelt in België. Een museum kon dus niet ontbreken. 

Hier leer je hoe tabak de wereld veroverde, met spannende smokkelverhalen, reclameborden, verdwenen sigarettenmerken en vooral heel veel merkwaardige voorwerpen (12.000 in totaal!). Een van die voorwerpen werd door het publiek bekroond tot Museumcuriositeit van het Jaar 2025. Het gaat om de tabaksklisteerspuit, een vernuftige apparaat dat drenkelingen moest redden door tabaksrook recht in de - jawel - anus te stuwen. Noem het een reanimatietoestel avant la lettre. 

2) Wassen op grootmoeders’ wijze in het Museum van de wastechniek

Grootmoeders kunnen het beamen: de was doen is een kunst. Althans, dat was het, enkele jaren geleden. Toen was een wasje niet klaar door een hoop kleren in een trommel te zwieren. De was doen kon wel een hele dag duren. Want, hoe strijk je zonder strijkijzer? Of hoe was je zonder zeep? Het Museum van de wastechniek in Spa neemt je mee terug in de tijd. Ga rondneuzen en schrobben in de 25 kleine zalen vol wasweetjes.

3) Schoenen en borstels in Eperon d’Or

Je hebt natuurlijk heel wat modemusea, maar sommige musea gaan nog iets specifieker. In Eperon d’Or in Izegem draait alles bijvoorbeeld rond … schoeisel! En borstels, dat ook. De knappe art-decosite (een oude schoenfabriek!) toont je wat er achter dit ambacht schuilt. Via machines en kippenpotenleder leer je gaandeweg hoe deze producten een belangrijke rol speelden tijdens de Industriële Revolutie in de stad. Eperon d’Or zet ook heel wat tijdelijke expo’s op het programma. Zo verdiep je je momenteel in damesschoenen in de expo ‘schoen. passie.’ of zoom je in op Belgisch schoendesign in ‘Eigen kweek’.

Steek Eperon d’Or nog een hart onder de riem door dit najaar een bezoek te plannen en de collectie te bewonderen, want de kans is groot dat het museum in 2026 niet langer toegankelijk zal zijn. 

4) De grootste collectie in het Reuzenhuis

In musea is er ook plaats voor erfgoed. En erfgoed, dat kan van alles zijn. Reuzen bijvoorbeeld! Het Reuzenhuis in Aat kreeg onlangs een grondige make-over en is nu nóg meer de moeite waard. Via een mobiele app leer je de geheimen kennen van 7 legendarische reuzen. Laat je onderdompelen in hun fascinerende wereld en kijk goed rond, want het gebouw zelf is ook de moeite: het Cambier Kasteel, een herenhuis in de Lodewijk XV-stijl.

5) Vervoer zonder motor in het Karrenmuseum

Autoworld in Brussel ken je misschien al? In het bosrijke Essen hebben ze ook een autocollectie, maar dan een beetje specifieker. Het Karrenmuseum, over karren dus, herinnert ons aan de tijd zonder motoren. Een koets om de bourgeoisie te vervoeren, een kar voor de leveringen van de bakker of zelfs een lijkwagen: in dit openluchtmuseum staan meer dan 300 voertuigen.

6) Clownsvisjes in Aquarium-Museum Luik

In het Aquarium-Museum Luik hebben de museumobjecten schubben. En kieuwen. In de azuurblauwe ruimtes zwemmen maar liefst 150 vissoorten uit oceanen, zeeën, meren en rivieren van over de hele wereld. Ontmoet octopussen, sta oog in oog met uitgestorven diersoorten, ontrafel mythes en legendes en word een echte onderwaterexpert. 

7) Hou de touwtjes in handen in het Musée des arts de la Marionnette

Ook marionetten horen thuis in een museum. Het Musée des arts de la Marionnette in Doornik heeft poppen en figuren van over de hele wereld. Marionetten zijn niet zomaar voorwerpen of speelgoed. Het zijn vaak personages met verhalen die sterk verankerd zijn in een samenleving. Entertainment, maar ook educatie, mythologie en spiritualiteit. Een bijzondere kunstvorm die nog elke dag verandert.

8) Poppen met kwaaltjes in het Geneeskundemuseum

In Anderlecht neemt het Geneeskundemuseum je mee doorheen onze medische geschiedenis aan de hand van vijf themazalen met allerhande archeologische objecten en kunstwerken. Op zich niet zo’n gek onderwerp natuurlijk, geneeskunde. Wat dit museum in dit lijstje brengt, is de bijzondere collectie wassen modellen. Elk model beeldt een specifieke kwaal uit. Er is zelfs een zaal met wassen beelden die helemaal in het teken staat van seksueel overdraagbare ziektes. Zeg niet dat we je niet gewaarschuwd hebben.